Jadwiga Andegaweńska, córka Ludwika Wielkiego, króla Węgier i Polski, oraz Elżbiety Bośniaczki, przyszła na świat na Węgrzech. Pobyt w znakomitym środowisku kulturalnym dworu w Budzie sprawił, iż Jadwiga posiadła umiejętność czytania, znajomość języków obcych, zamiłowanie do lektury, muzyki, sztuki i nauki. Za cenę przywilejów szlachta polska zgadzała się na objęcie tronu przez jedną z córek Ludwika Węgierskiego.
Jednak wskutek wojny domowej Grzymalitów z Nałęczami w Wielkopolsce Jadwiga przybyła do polski dopiero w 1384 r. Jej starsza siostra, Maria została królową Węgier. Dnia 16 października 1384 r. w katedrze wawelskiej Jadwiga została ukoronowana na króla Polski. Przez parę lat, samodzielnie sprawowała władzę monarszą, a po ślubie z Jagiełłą nadal wywierała wpływ na rządy. Jeszcze w 1378 r. czteroletnia Jadwiga, zgodnie ze zwyczajem owych czasów, została poślubiona arcyksięciu Wilhelmowi Habsburgowi. Szesnastoletni arcyksiążę przybył latem 1385 r. do Krakowa, by dopełnić tego małżeństwa. Jadwiga miała wtedy niecałe dwanaście lat, co uważano za właściwy wiek do rozpoczęcia pożycia małżeńskiego. Ale małżeństwo Andegawenki z Habsburgami było sprzeczne z polską racją stanu: groziło podporządkowaniem interesów Królestwa Polskiego polityce obcej dynastii.
Rysowała się konieczność zawarcia przez Polskę unii z Litwą. Potężny zakon krzyżacki usadowiony nad Bałtykiem, u ujścia Wisły, Niemna i Dźwiny, zagrażał politycznej i gospodarczej suwerenności obu państw. Unię miało przypieczętować małżeństwo wielkiego księcia Litwy Jagiełły z polską monarchinią. Tymczasem Jadwiga, niechętna związkowi z człowiekiem, którego uważała za pogańskiego barbarzyńcę, spotykała się potajemnie z Wilhelmem. Gdy panowie polscy, zapobiegając tym schadzkom, polecili zamknąć wrota zamku na Wawelu, Jadwiga wzięła siekierkę i próbowała sama wyrąbać wrota, zniechęcił ja od tego rycerz Dymitr z Goraja.
W 1385 r. została zawarta unia polsko-litewska w Krewie, a w następnym roku Jadwiga odwołała dziecięce śluby z Wilhelmem i wyraził zgodę na małżeństwo z Jagiełłą. Gdy Wielki Książę przybył w granice Królestwa, Jadwiga wysłała mu naprzeciw swojego zaufanego dworzanina, by powitał dostojnego gościa, a zarazem dokładnie mu się przyjrzał. Posłaniec zaproszony przez Jagiełłę do łaźni, mógł zdać Jadwidze rzetelną relację i rozwiać pogłoski o rzekomo szpetnym wyglądzie Litwina. Związek ze starszym o około 20 lat ?panem młodym? był dla Jadwigi aktem poświęcenia i rezygnacji z dziewczęcych marzeń o szczęściu i miłości.
Młoda dziewczyna, władająca biegle pięcioma językami, właścicielka pokaźnej biblioteki, miała zawrzeć małżeństwo z niepiśmiennym Litwinem. Ale zapoczątkowany dzięki jej poświęceniu związek Polski z Litwą przetrwał cztery stulecia, aż do rozbiorów. Jadwiga zapisała się w pamięci potomnych również jako odnowicielka Akademii Krakowskiej dzięki hojnej darowiźnie w postaci cennych szat oraz klejnotów. Ofiarodawczyni unikała zbytku, ubierała się skromnie, a w okresie wielkiego postu nosiła, na znak pokuty, włosiennicę. Nie oznaczało to jednak, ze odsunęła się od bieżącego życia i otaczającego świata.
W 1387 r. Jadwiga stała na czele polskiej wyprawy na Ruś Czerwoną. Wyprawa ta umożliwiła usunięcie z tamtejszych zamków załóg węgierskich i przywrócenie polskiego panowania. Królowa prowadzała też dość rozległą korespondencję zagraniczną ? z papieżem, z władcami europejskimi, a zwłaszcza z Krzyżakami, skutecznie odpierając ich roszczenia. Z biegiem lat Jadwiga mniej uwagi poświęcała sprawom państwowym ? rządy przejął Jagiełło. Czas wypełniały jej głównie modlitwa i działalność dobroczynna.
Droga do świętości
Proces kanonizacji Jadwigi rozpoczęto już w pierwszym ćwierćwieczu XV wieku, jeszcze za życia Jagiełły. Sprawę podejmowano na już na soborach w Konstancji (1414-1418) i w Bazylei (1431-1437). Niestety, proces kanonizacji zakończono dopiero w XX wieku. Ogłoszono ją błogosławioną, a w 1997 r. świętą. Jej święto obchodzone jest przez Kościół
8 czerwca.
Dokonania Jadwigi
- z jej polecenia dokonano tłumaczenia na polski Biblii i dzieł religijnych;
- niedługo przed śmiercią Jadwiga pomogła w odnowieniu uczelni krakowskiej ? na ten cel przeznaczyła swoją biżuterie i królewskie kosztowności;
- przez swój ślub z Jagiełłą doprowadziła do chrystianizacji Litwy;
- za jej wstawiennictwem u papieża powstała diecezja w Wilnie;
- fundowała kapłanom naczynia i szaty liturgiczne;
- zakładała szpitale, pomagała chorym i biednym;
- wielokrotnie broniła chłopów w sporach z magnaterią polską i z samym królem;
- dzięki niej na krakowskim uniwersytecie powstał Wydział Teologiczny;
- wielokrotnie zażegnywała konflikt z zakonem krzyżackim;
Nic dziwnego że cały naród widział w niej opiekunkę i orędowniczkę. A duchowni niemal od razu po jej śmierci rozpoczęli działania mające na celu oficjalne wpisanie Jadwigi w poczet świętych. Potwierdzały to cuda o których głośno było nie tylko w Krakowie.
Modlitwa
MÓDLMY SIĘ. Boże, życie wiernych i chwało pokornych, Ty uczyniłeś świętą Jadwigę, królową, gorliwą krzewicielką wiary i miłości, spraw za jej wstawiennictwem, abyśmy się stali apostołami prawdy i dobra. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.